Lenfatik sistemin kanseridir ve sıklıkla üreme döneminde tanı alır. Bir yılda her 100.000 kişide 2-3 yeni hasta görülmekle birlikte erkeklerde kadınlara oranla biraz daha sık görülür (oran 3:2). Hodgkin lenfoma, son yıllardaki gelişmelerle birlikte, 5 yıllık hastalıksız sağkalım oranları %65-81 olan, tedavisiz bir hastalık boyutundan erişkinde en çok tedavi edilebilen malignite aşamasına geçmiştir.

Kemoterapi ve/veya radyasyonun üreme organları üzerine etkisi

Hodgkin lenfomada kullanılan kemoterapi ilaçlarının üreme organları üzerine farklı etkileri vardır. BEACOPP rejiminin temelini oluşturan alkilleyici ajanlar yumurtalık hasarına sebep olmaktadır ve ABVD rejimine kıyasla toksisitesi çok daha fazladır. Ayrıca az folikülü olan yaşlı kadınların genç kadınlara kıyasla toksisiteden etkilenme oranı daha yüksektir. Erkekte kemoterapi sperm üretimini olumsuz yönde etkiler. Testosteron üretimi üzerine etkisi azdır. Testislere uygulanacak küçük doz bir radyoterapi ise çok hasar verebilir, nitekim testis bölgesinin radyoterapisine nadiren gerek duyulur. 

Kanser tedavilerinin kısırlığa sebep olma olasılıkları  *
KANSER TEDAVİLERİ			RİSK DERECESİ
KADINLAR	ERKEKLER
HKH nakli ve siklofosfamid / tüm vücut ışınlaması veya siklofosfamid / busulfan Yumurtalıkların bulunduğu bölgeye verilecek ışınlama CMF, CEF, CAF, TAC (≥ 40 yaş kadınlarda, 6 kez)	Testise > 2.5 Gy radyasyon Chlorambucil (1.4 g/m2) Siklofosfamid (19 g/ m2) Procarbazine (4 g/ m2) Melphalan (140 mg/ m2) Sisplatin (500 mg/ m2) BCNU (1 g/m2) ve CCNU (500 mg/m2)		Yüksek Risk (Kadınlarda >%80 kalıcı adet görememe; erkeklerde uzamış sperm azlığı)
BEACOPP CMF, CEF, CAF, TAC (30-39 yaş kadınlarda, 6 kez) AC (≥ 40 yaş kadınlarda, 4 kez) AC or EC (4 kez) → Taxanes	Busulfan (600 mg/kg) Ifosfamid (42 g/ m2) BCNU (300 mg/ m2) Nitrogen mustard Actinomisin D		Orta Risk (Kadınlarda %40-60 kalıcı adet görememe; erkeklerde özellikle diğer ilaçlarla birlikte verildiğinde uzamış sperm azlığı)
ABVD (≥ 32 yaş kadınlarda) CHOP (4–6 kez) CVP AML tedavisi (anthracycline/cytarabine) ALL tedavisi (çoklu terapi) CMF, CEF, CAF, TAC (≤30 yaş kadınlarda, 6 kez) AC (≤40 yaş kadınlarda 4 kez)	Karboplatin (2 g/ m2) Doxorubisin (770 mg/ m2) Thiotepa (400 mg/ m2) Sitozin arabinozid (1 g/ m2) Vinblastin (50 g/ m2) Vinkristin (8 g/ m2)		Düşük Risk (Kadınlarda <%20 kalıcı adet görememe; erkeklerde özellikle diğer ilaçlarla birlikte verilmediğinde geçici sperm sayısı azlığı)
ABVD (< 32 yaş kadınlarda) Methotrexat Fluorouracil Vinkristin Tamoxifen	Amsacrine Methotrexat Thioguanine Interferon-α Dacarbazine Epirubicin Fludarabine	Fluorouracil Mitoxantrone Prednisone Bleomycin Daunorubicin Etoposide 6-mercaptopurine	Çok Düşük Risk veya Risk Yok (Kadınlarda geçici adet görememe; erkeklerde geçici sperm sayısı azlığı)
Monoklonal antibodiler (trastuzumab, bevacizumab, cetuximab) Tirozin kinaz inhibitörleri (erlotinib, imatinib)	Oxaliplatin Irinotecan Monoklonal antibodiler (trastuzumab, bevacizumab, cetuximab) Monoklonal antibodiler (erlotinib, imatinib) Taxanlar		Risk Bilinmiyor (Kadınlarda geçici adet görememe; erkeklerde sperm üretimini etkileyebilir)

CMF: cyclophosphamide, methotrexate, fluorouracil, CEF: cyclophosphamide, epirubicin, fluorouracil,

CAF: cyclophosphamide, doxorubicin, fluorouracil, TAC: docetaxel, doxorubicin, cyclophosphamide, BEACOPP: doxorubicin, belomycin, vincristine, etoposide, cyclophosphamide, procarbazine, BCNU:  carmustine, CCNU: lomustine, AC: doxorubicin, cyclophosphamide, EC: epirubicin, cyclophosphamide, ABVD: doxorubicin, bleomycin, vinblastin, dacarbazine, CHOP: cyclophosphamide, doxorubicin, vincristine, prednisone, CVP: cyclophosphamide, vincristine, prednisone, AML: acute myeloid leukemia, ALL: acute lymphocitic leukemia

Yaş ve uygulanan kemoterapiye göre tedavi tamamlandıktan sonra düzenli adet görebilen kadınların oranı
TEDAVİ ANINDAKİ YAŞ	SÜRE	2 KÜR ABVD	2 KÜR ABVD + 2 KÜR BEACOPP	6 KÜR BEACOPP
18-29	Kemoterapiden hemen sonra	94%	100%	88%
	Ortalama 46 ay sonra	88%	95%	81%
30-45	Kemoterapiden hemen sonra	97%	90%	55%
	Ortalama 46 ay sonra	95%	75%	40%

Yumurtalıklara kanser yayılma riski

Birçok araştırmada dondurulmuş yumurtalık dokusunda kanser hücresi üzerine calışılmış ancak yüksek dereceli tümörler hariç yayılım gösterilememiştir. Nitekim Hodgkin lenfoma da nadiren yayılım gösteren bir hastalık olarak bilinmektedir.

Üremenin korunmasının getireceği riskler

Hodgkin lenfomada tümör hücreleri hormon bağımlı olmadığından risk oldukça düşüktür. Hasta kanser teşhisi konulur konulmaz fertilitesini korumak için bir merkeze yönlendirilmeli ve koruyucu tedaviye kemoterapiden önce başlanmalıdır.

Kaynak:
* Lambertini, M., et al., Cancer and fertility preservation: international recommendations from an expert meeting. BMC Med, 2016. 14: p. 1.